ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Συμπόσιο "Ελένη Βακαλό" Κεντρομόλες και Φυγόκεντρες Τάσεις Μέθοδοι και Ρόλοι της Κριτικής

Συμπόσιο "Ελένη Βακαλό"
Κεντρομόλες και Φυγόκεντρες Τάσεις.
Μέθοδοι και Ρόλοι της Κριτικής


--------------------------------------------------------------------------------

Διοργανωτές
Ελληνικό Τμήμα Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης AICA-HELLAS
Σχολή Βακαλό

Ινστιτούτο Γκαίτε Inter Nationes Αθηνών
Σάββατο 7, Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2002


--------------------------------------------------------------------------------

Η AICA-HELLAS διοργανώνει Διεθνές Συμπόσιο Κριτικής της τέχνης, αφιερωμένο στη μνήμη της Ελένης Βακαλό. Η εκδήλωση πραγματοποιείται σε συνεργασία με τη Σχολή Βακαλό, με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και την ευγενική συμπαράσταση του Ινστιτούτου Γκαίτε.
Η συμβολή της αείμνηστης Ελένης Βακαλό στην τέχνη και στα γράμματα αναγνωρίζεται όχι μόνο στο πλούσιο κριτικό και συγγραφικό της έργο, αλλά και στο υποδειγματικό ήθος, το πάθος, την ανήσυχη ματιά, τον ποιητικό λόγο και την αφοσίωση με την οποία υπηρέτησε και υποστήριξε το χώρο της σύγχρονης τέχνης από τη δεκαετία του '50 και έπειτα, σε μια εποχή αντίξοων κοινωνικών συνθηκών στην Ελλάδα για την αποδοχή των νεοτεριστικών και πρωτοποριακών προτάσεων.

Το θέμα του Συμποσίου, "Κεντρομόλες και Φυγόκεντρες Τάσεις. Μέθοδοι και Ρόλοι της Κριτικής", αντλεί έμπνευση από την τελευταία παρακαταθήκη που μας άφησε με τις πυκνές σκέψεις της και τα ουσιώδη ερωτήματα που έθεσε στις τελευταίες σημειώσεις της σχετικά με το "Μοντέρνο-Μεταμοντέρνο. Συνδέσεις και Αποστάσεις" (Έκδοση Σχολή Βακαλό, 2001). Η ανασκόπηση που κάνει η Ελένη Βακαλό στα σημεία σύνδεσης ή αποσύνδεσης του μοντέρνου από το μετα-μοντέρνο, καταλήγει υπό μορφή ερωτηματικού σε μια οξυδερκή και καίρια παρατήρηση: "η τέχνη δεν είναι θέαμα, είναι μοχλός...Η σημασία του έργου μετατέθηκε από τη μορφή στην ιδέα, στην πρόταση που προβάλλει ο καλλιτέχνης, στο ερέθισμα που δίνει...Μ' έναν τέτοιο ορισμό της τέχνης ως δράσης, επανερχόμαστε λοιπόν σε μίαν προευρωπαϊκή-εξωευρωπαϊκή, προαισθητική πάντως, αντίληψη του ρόλου της ως φορέα ιδεών που θα λειτουργήσουν κοινωνικά;". Το ερώτημα που μας θέτει συνοδεύεται, όμως, στο ίδιο κείμενο από την εξ ίσου σημαντική και σημαίνουσα διάκριση μεταξύ του κοινωνικού ρόλου της τέχνης σε προευρωπαϊκούς ή εξωευρωπαϊκούς πολιτισμούς και στο σύγχρονο δυτικό πολιτισμό, αποσαφηνίζοντας ότι "Οι τέχνες που ανήκουν στους πρό ή εξωευρωπαϊκούς πολιτισμούς ήταν θετικές, ακολουθούσαν αξίες, σε αντίθεση με τον αρνητισμό που σήμερα προέχει. Οι αξίες τους βεβαίωναν ιδέες κεντρικές για την οργάνωση της κοινωνίας τους, όχι μόνο στα θέματα αλλά και στην ίδια τους τη δομή. Σήμερα αμφισβητούνται ακριβώς οι ιδέες που εκπορεύονται από το ισχύον κοινωνικό καθεστώς. Εκείνες ήταν κεντρομόλες. Προσέδεναν τον θεατή προς αυτές και προς ό,τι εκπροσωπούσαν αυτές. Σήμερα λειτουργούμε φυγόκεντρα...".

Ποιες υπήρξαν οι κεντρομόλες και φυγόκεντρες τάσεις στην τέχνη και την κριτική κατά τη διάρκεια του εικοστού αιώνα; Ποιος είναι και πώς προτείνεται ο ρόλος του κριτικού σήμερα κάτω από τους νέους όρους πρόσληψης της τέχνης; Πάνω σε ποιες επιστημονικές μεθόδους βασίζεται η άσκηση της κριτικής ενώπιον της πολλαπλότητας των μέσων έκφρασης και επικοινωνίας που υιοθετεί η σύγχρονη τέχνη; Ποια παραδείγματα κριτικής στάσης και δράσης δηλώνουν σήμερα, μέσα στο σύγχρονο πολύ-πολιτισμικό περιβάλλον, την αναζήτηση μιας νέας ταυτότητας του κριτικού τέχνης; Πώς αντιπαρατίθενται σε αυτή την αναζήτηση οι τρόποι και οι θεσμοί διαχείρισης της τέχνης σήμερα;

Τα ερωτήματα αυτά θα αναλυθούν και θα συζητηθούν με μια πολλαπλότητα προσέγγισης από τους εισηγητές του Συμποσίου. Έχουν προσκληθεί να συμμετάσχουν οι: Ελένη Βαροπούλου, Saskia Bos, Ντένης Ζαχαρόπουλος, Χρήστος Ιωακειμίδης, Beral Madra, Μαρία Μαραγκού, Rosa Martinez, Ute Meta Bauer, Henry Meyric Hughes, Έφη Στρούζα, Νίκος Χατζηνικολάου, ενώ για το έργο και τη φυσιογνωμία της Ελένης Βακαλό θα μιλήσουν οι Δανιήλ Γουναρίδης, Όλγα Δανιηλοπούλου, Τζούλια Δημακοπούλου, Αντώνης Κωτίδης, Γιάννης Παπαϊωάννου, Παναγιώτης Τέτσης, Μίλτος Φραγκόπουλος.

Με την πρωτοβουλία αυτής της εκδήλωσης, το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης προτείνει τη θεσμοθέτηση ενός Συμποσίου Κριτικής της Τέχνης σε τακτά διαστήματα, με σκοπό να δημιουργηθεί στην Ελλάδα μια γέφυρα ανταλλαγής ιδεών και προτάσεων υψηλού ποιοτικού επιπέδου ανάμεσα στο ελληνικό και ξένο δυναμικό των ιστορικών και κριτικών τέχνης γύρω από καίρια ζητήματα της σύγχρονης καλλιτεχνικής αναζήτησης και της θεωρίας.